Uitgavegeschiedenis Ubuntu

Ubuntu is nog altijd de meestgebruikte Linux-variant voor de desktop die bekend staat om zijn gebruikersvriendelijkheid. De laatste jaren richt moederbedrijf Canonical zich echter meer op de zakelijke markt en hebben server- en cloud-uitgaven de prioriteit - naast de smartphone-versie van Ubuntu die vorig jaar voor het eerst verscheen. De desktop-variant van Ubuntu dreigt een beetje een ondergeschoven kindje te worden, maar de LTS (long term support) uitgaven van Ubuntu, die elke twee jaar uitkomen en vijf jaar ondersteund worden, krijgen wel wat meer aandacht.

Vandaag is Ubuntu 16.04 LTS verschenen (de nummering van Ubuntu weerspiegelt jaar en maand van uitgave). Een belangrijke verandering is dat het trage en niet zo stabiele Ubuntu Software Centrum ingeruild is voor Gnome Software (dat overigens weer omgedoopt is tot Ubuntu Software). De nieuwe software store is vrij 'basic' maar werkt wel een stuk soepeler. Ook kun je makkelijker meerdere applicaties tegelijkertijd verwijderen.

Uiterlijke vernieuwingen zijn er ook. Naast de - zoals altijd - licht aangepaste bureaublad-achtergrond zijn de scroll-balken aangepast en wat dunner geworden. Ook kun je er nu voor kiezen om menu's van applicaties altijd zichtbaar te houden. Ga daarvoor naar Systeeminstellingen | Uiterlijk | Gedrag en kies voor Altijd weergeven onder Zichtbaarheid menu's.

Menu's altijd zichtbaar

Een veelgevraagde optie is dat je de Launcher (de zijbalk met apps) nu aan de onderkant kunt plaatsen (net als bij Mac OS X). Je hebt daarvoor nog wel een apart programmaatje nodig, genaamd Unity Tweak Tool, dat je kunt downloaden in Ubuntu Software.

Starter onderaan met de Unity Tweak Tool

Aan de Unity interface zijn sowieso nog diverse verbeteringen doorgevoerd (zie voor meer details de release notes hieronder). Verder is bij het zoeken in de Dash (Ubuntu-knop bovenaan) de optie om naast het doorzoeken van je pc ook te zoeken op internet nu standaard uitgeschakeld. Voor privacy-voorvechters een kleine overwinning, omdat het internet zoeken ook 'suggesties'  van webwinkel Amazon bevatte. De optie is trouwens weer aan te zetten onder Systeeminstellingen | Beveiliging & Privacy | Zoeken.

Verder zijn allerlei programma's, zoals Firefox, Thunderbird, LibreOffice en Gnome bijgewerkt naar de laatste versie. Brasero (cd en dvd branden) en Empathy (chat) worden niet meer standaard meegeleverd met Ubuntu 16.04 LTS, maar je kunt ze natuurlijk wel downloaden in Ubuntu Software. Nieuw is Gnome Calendar, een agenda app.

Ubuntu 16.04 LTS (bureaublad-achtergrond kun je wijzigen onder Systeeminstellingen | Uiterlijk)

Ubuntu 16.04 LTS is een degelijke nieuwe uitgave met enkele vernieuwingen en verbeteringen, maar verder weinig spectaculair. Het is nog altijd een beetje stilte voor de storm. De introductie van de nieuwe Unity 8 interface met display-manager Mir op de desktop is wederom uitgesteld. Ubuntu op tablets en telefoons gebruikt Unity 8 al wel en het is wachten tot de besturingssystemen voor desktop en mobiel verder in elkaar geschoven wordt (wat moederbedrijf Canonical al jaren belooft). Pas dan kunnen we zien hoe een universeel Ubuntu voor pc, laptop, tablet en smartphone uitpakt.

Ook andere vernieuwingen, zoals Canonicals snappy packages (installatie-bestanden die veiliger zijn en die veel makkelijker ge-installeerd en bijgewerkt kunnen worden) staan op de desktop nog in de kinderschoenen, hoewel ze vanaf deze uitgave wel ondersteund worden. Op Internet-of-Things apparaten en in de Cloud gebruikt Canonical ze al een tijdje.

Ubuntu op de desktop zal de komende jaren de vruchten gaan plukken van het vele werk dat Canonical op het gebied van smartphones en tablets en cloud en internet-of-things heeft verricht. Alle innovaties van Canonical op die terreinen zullen langzamerhand doordruppelen naar de desktop. Voorlopig zijn er nog weinig veranderingen zichtbaar, maar de grote vernieuwingen zullen naar alle waarschijnlijkheid wel binnen een jaar of twee in de desktop-variant van Ubuntu doorgevoerd worden. Vooralsnog kun je aan de slag met - de overigens uitstekende - Ubuntu 16.04 LTS.

Je kunt Ubuntu 16.04 LTS los downloaden en op een dvd of usb-stick zetten om te installeren op een pc of laptop (al dan niet naast Windows). Als je vanuit Ubuntu zelf wilt upgraden - wat automatisch kan - dan doe je dat door Alt F2 te klikken en dan update-manager -d in te typen. Daarna kun je upgraden, wat een uur of meer kan duren.

Mensen die nieuwsgierig zijn, maar niet meteen Ubuntu willen installeren kunnen een online demo tour doen, zodat ze toch een beetje het Ubuntu-gevoel krijgen.

Release notes:

Ubuntu Desktop

The general theme for 16.04 on the desktop is one of bug fixes and incremental quality improvements ...

General

• GNOME is mostly upgraded to 3.18. GLib upgraded to to 2.48 (corresponding to GNOME 3.20)
• GNOME Software replaces Ubuntu Software Center. This brings a faster store experience and moves our archive metadata in line with Debian. It has been renamed "Ubuntu Software" to stay in keeping with the previous naming.

• All default applications and libraries ported to use WebKit 2

• GNOME Calendar is now included by default
• Empathy and Brasero are removed from the default installation
• Chromium upgraded to version 48
• Firefox upgraded to version 45
• Online searches in the dash are now disabled by default
• Improved HiDPI support in the greeter

• Added more supported languages by default More info

• Multiple bug fixes

Unity & Compiz

• Improved launcher integrates with file manager and devices
• Support for formatting removable devices from quicklist
• Improved support for gtk applications using headerbars
• Improvements to the switcher and spread backends
• Activate app spread by Super+Ctrl+W
• Unity control center option to always show menus
• Improvements to GNOME key grabbing
• New dash overlay scrollbars
• Better Dash theming support
• Support for scaling cursors in HiDPI environments
• Show icons launching state in launcher when apps launched elsewhere
• Launcher can be moved to the bottom

LibreOffice

LibreOffice 5.1 brings a lot of improvements to the entire package. For more information on these improvements please see the LibreOffice release notes available here. You can see a video highlighting some of the new features here.

Ubuntu is de meestgebruikte Linux-variant die bekend staat om zijn gebruikersvriendelijkheid. Ubuntu is een gratis vervanger voor Windows op de desktop. Maar Ubuntu is ook geschikt voor servers en zal in 2014 verschijnen als besturingssysteem voor smartphones, tablets en televisies.

Elk half jaar wordt een nieuwe versie van Ubuntu uitgebracht en elke twee jaar een long term support (LTS) uitgave die vijf jaar ondersteund wordt met gratis updates. Ubuntu 14.04 LTS is zo'n long term support uitgave. Dus voor mensen die Windows XP willen vervangen is dit een uitstekend moment om de nieuwste Ubuntu te proberen.

Ubuntu 14.04 is een echte LTS-uitgave in die zin dat de stabiliteit voorop staat. Niet experimentele nieuwe functies introduceren, maar het afleveren van een oerdegelijk besturingssysteem was de hoofdopdracht voor de ontwikkelaars van producent Canonical. Verder hebben de makers goed geluisterd naar hun gebruikers en zijn er veel kleine, maar zeer prettige, visuele en functionele vernieuwingen ingevoerd waar al langer om gevraagd werd. Gebruikers kunnen ook veel meer zelf instellen in de Unity interface. Wij zetten de veranderingen op een rijtje.

1. De iconen in de Unity Launcher (zijbalk) kun je nu verkleinen tot 16 pixels. Dat was 48. De zijbalk kan daardoor veel minder breed worden - en meer icoontjes bevatten. Onder Systeeminstellingen | Uiterlijk kun je het formaat instellen.

Kleine zijbalk is mogelijk plus afgeronde hoeken (klik voor groter)

2. Je kunt weer instellen dat je lokale menu's (in het venster van het programma zelf) in plaats van globale menu's (in de systeembalk) wilt. Dit betekent dat je de menu's in de titelbalk van een venster kunt plaatsten in plaats van bovenaan het scherm - zoals ook Mac OS X heeft. Zie de afbeelding hieronder voor meer uitleg.

Je kunt weer lokale i.p.v. globale menu's instellen (klik voor groter)

3. Het vergrendelscherm heeft het uiterlijk van het inlogscherm gekregen. In plaats van het grijze, saaie venstertje is het vergrendelscherm identiek aan het inlogscherm van Ubuntu geworden. En dat ziet er wat ons betreft een stuk mooier uit.

Nieuw lock screen

4. Applicaties zoals de Nautilus bestandsbeheerder (de Linux equivalent van Windows Verkenner) krijgen weer een volledig menu in plaats van alleen het tandwieltje met submenu's. Een aantal Gnome-toepassingen had vereenvoudigde menu's gekregen (zoals browser Google Chrome bijvoorbeeld ook heeft), maar in Ubuntu 14.04 LTS komen de uitgebreide menu's weer terug.

Weer volledige menu's in Nautilus

5. Alle vensters van applicaties hebben nu mooi afgeronde hoeken (dus anti-aliased zonder karteltjes). Een detail, maar het ziet er wel veel beter uit.

6. Ten slotte heeft Ubuntu 14.04 weer een nieuwe, licht aangepaste, standaard bureaublad-achtergrond:

De nieuwe standaard bureaubladachtergrond (die je natuurlijk kunt wijzigen)

Voor mensen die niet zo'n liefhebber zijn van de paars/oranje kleurencombinatie die vaak in Ubuntu gebruikt wordt is het overigens mogelijk om een andere wallpaper te kiezen. Onder Systeeminstellingen | Uiterlijk heb je keuze te over. En je kunt ook een dynamische achtergrond kiezen die in de loop van de dag steeds verandert. Deze dynamische wallpapers zijn herkenbaar aan het klokje erop. En ze zijn veel mooier dan de standaard achtergrondafbeelding...

Verdere vernieuwingen in Ubuntu 14.04 LTS zijn onder andere dat je het geluidsniveau kunt instellen op meer dan 100% (Systeeminstellingen | Geluid), trim standaard aanstaat voor SSD-schijven en dat alle applicaties, zoals Firefox en LibreOffice, natuurlijk bijgewerkt worden naar de laatste versie. Ten slotte is ondersteuning voor High DPI schermen toegevoegd.

Ubuntu 14.04 LTS legt een stevig fundament voor de komende jaren van waaruit langzamerhand de Ubuntu Touch-variant voor tablets en smartphones kan worden uitgerold. Voor mensen die een nieuw besturingssysteem zoeken na het einde van Windows XP is Ubuntu 14.04 LTS een ideale overstap: gratis, stabiel, snel en veelzijdig.

Je kunt Ubuntu 14.04 los downloaden en op een dvd of usb-stick zetten om te installeren op een pc of laptop (al dan niet naast Windows). Als je vanuit Ubuntu zelf wilt upgraden - wat automatisch kan - dan doe je dat door Alt F2 te klikken en dan update-manager -d in te typen. Daarna kun je upgraden, wat een uur of meer kan duren.

Mensen die nieuwsgierig zijn, maar niet meteen Ubuntu willen installeren kunnen een online demo tour doen, zodat ze toch een beetje het Ubuntu-gevoel krijgen.

Wat zijn jouw ervaringen met Ubuntu 14.04 LTS? Laat het weten in de reacties!

Ubuntu is de meestgebruikte Linux-variant die bekend staat om zijn gebruikersvriendelijkheid. Ubuntu is een gratis vervanger voor Windows op de desktop. Maar Ubuntu is ook geschikt voor servers en zal in 2014 verschijnen als besturingssysteem voor smartphones, tablets en televisies.

Elk half jaar wordt een nieuwe versie van Ubuntu uitgebracht en elke twee jaar een long term support (LTS) uitgave die vijf jaar ondersteund wordt. De volgende LTS-uitgave is in april 2014. En dat moet een heel belangrijke uitgave worden, want Ubuntu 14.04 zal moeten kunnen draaien op computers, smartphones, tablets en tv's. Eén besturingssysteem voor elk apparaat.

Maar zover zijn we nog niet. Vandaag is Ubuntu 13.04 uitgebracht door producent Canonical, een tussenuitgave die nog maar negen maanden ondersteund zal worden met updates (maar je kunt wel altijd gratis upgraden naar een nieuwe versie van Ubuntu). En dat is de eerste wijziging in Ubuntu 13.04: de ondersteuningsperiode voor niet-LTS releases is gehalveerd van 18 naar 9 maanden, zodat moederbedrijf Canonical meer armslag heeft voor de ontwikkeling van Ubuntu op touch-apparaten.

Ubuntu 13.04 bureaublad (klik voor groter)

Ubuntu 13.04 is vooral gericht geweest op het verbeteren van Ubuntu's eigen Unity-interface, de desktop-omgeving met de kenmerkende zijbalk (launcher) aan de linkerkant van het scherm. En dat is te merken: werken met Unity gaat veel sneller en voelt veel soepeler aan dan in vorige uitgaves.

Ook het uiterlijk is onderhanden genomen. Zo zijn de programma-iconen geheel vernieuwd van zoekfunctie Dash, bestandsbeheerder Nautilus, het Software Centrum en de Software Updater. En er is voor gekozen om standaard een knop te hebben om het bureaublad te tonen in plaats van een knop voor de vier werkbladen. Dit laatste valt wel te wijzigen in de instellingen.
 

Verder zitten in de Unity interface en de zoekfunctie Dash (Ubuntu-logo linksboven) weer veel visuele verfraaiingen. Zo zijn de achtergronden van de iconen in de zijbalk nu bijvoorbeeld transparant als ze inactief zijn en krijgen ze pas een achtergrondkleur als ze actief zijn.

Bovendien is de navigatie een stuk makkelijker geworden. Rechtsklikken op de iconen in de zijbalk geeft de mogelijkheid om te wisselen tussen de vensters die een applicatie open heeft staan - waarbij het actieve venster met een stip gemarkeerd is (zie afbeelding). Unity kent nu ook de mogelijkheid om actieve applicaties in de zijbalk te selecteren door met je muiswiel te draaien. Zo hoef je niet eens te klikken om te wisselen tussen applicaties.

Zoeken in de Dash is ook verbeterd: typfouten in zoekopdrachten worden automatisch gecorrigeerd, dus zowel Firefox als Friefox leveren Mozilla's browser op (zie video).

Aan de systeembalk rechtsboven is een synchronisatiemenu toegevoegd. Dit zogeheten syncmenu is voor de geïntegreerde clouddienst Ubuntu One (met 5 GB gratis opslag). Hier kun je je bestanden bekijken, delen met anderen en recente bestandsoverdrachten zien. Eveneens is in de systeembalk nu een Bluetooth-menu zichtbaar, als je Bluetooth hebt.

Standaard meegeleverde software met Ubuntu 13.04 is onder andere browser Firefox 20, kantoorpakket LibreOffice 4.0, bestandsbeheerder Nautilus 3.6.3 en een vernieuwde Software Updater die nu ook icoontjes van de bij te werken software vertoont. Al je andere favorieten kun je zelf downloaden in het Software Centrum. Sociale netwerk-client Gwibber wordt niet meer meegeleverd.

Ubuntu 13.04 is een tussenstap op weg naar één Ubuntu voor computer, smartphone en tablet (wat over een jaar met Ubuntu 14.04 het geval moet zijn). Vooral Unity is gestroomlijnd in deze uitgave, waardoor werken met Ubuntu sneller is geworden en de interface er een stuk fraaier uitziet.

Je kunt Ubuntu 13.04 los downloaden en op een dvd of usb-stick zetten om te installeren op een pc of laptop (al dan niet naast Windows). Als je vanuit Ubuntu 12.10 wilt upgraden dan kan dat door Alt F2 te klikken en dan update-manager -d in te typen. Daarna kun je upgraden, wat een uur of meer kan duren.

Mensen die nieuwsgierig zijn, maar niet meteen Ubuntu willen installeren kunnen een online demo tour doen, zodat ze toch een beetje het Ubuntu-gevoel krijgen.

Wat zijn jouw ervaringen met Ubuntu 13.04? Laat het weten in de reacties!